Spółka cywilna to jedna z form współpracy przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Wspólnicy takiej spółki dążą do uzyskiwania dochodów i gromadzenia majątku.

Kwestia praw do majątku spółki cywilnej, może się znacznie komplikować w sytuacji, w której jeden ze wspólników jest małżonkiem pozostającym we wspólności majątkowej i wszystko wskazuje na rozwód.

Do kogo właściwie należy majątek spółki cywilnej i czy małżonkowie wspólników mają do tego majątku prawa?

Zasadą jest, iż wszystko co zostało „wniesione” przez wspólników do spółki – wkłady wspólników – jak i to co w ramach spółki jest uzyskiwane w związku z prowadzoną działalnością staje się wspólnym majątkiem wspólników. Charakterystycznym dla majątku spółki cywilnej są następujące cechy:

1. dopóki spółka cywilna istnieje nie jest możliwy podział wspólnego majątku spółki,

2. w czasie trwania spółki cywilnej wspólnicy nie mogą rozporządzić udziałem we wspólnym majątku spółki,

3. wierzyciele jednego ze wspólników spółki cywilnej nie mogą zaspokoić się z jego udziału we wspólnym majątku spółki.

Powyższe, nie oznacza, że majątek spółki jest niedostępny dla jakichkolwiek stron i można nim dysponować tylo w ramach i na potrzeby działalności realizowanej przez spółkę. Z majątku spółki wspólnicy mogą bowiem pobierać korzyści finansowe – wspólnicy uprawnieni są do wypłaty zysków wygenerowanych przez spółkę w okresie jej trwania.

Jak należy traktować majątek wspólników spółki cywilnej w stosunku do majątku wspólnego małżonków?

Często spotykaną sytuacją jest ta, w której wspólnik spółki cywilnej będąc w związku małżeńskim pozostaje w majątkowej wspólności małżeńskiej. 

W ramach wspólności małżeńskiej wyodrębnia się majątek osobisty małżonków i majątek wspólny. W przypadku, gdy dochodzi do podziału majątku wspólnego – na przykład jako konsekwencja rozwodu – dzielony jest wyłącznie majątek wspólny.

Do którego z majątków małżonków zaliczyć należy majątek spółki cywilnej?

Co do zasady majątek spółki cywilnej nie wchodzi do majątku wspólnego małżonków. Oznacza to, że w przypadku rozwodu jednego ze wspólników i podziału wspólnego majątku małżeńskiego – majątek spółki cywilnej nie będzie brał udziału w takim podziale, a spółka nadal będzie mogła funkcjonować.

Należy jednak zwrócić uwagę, że dochód z prowadzenia działalności w ramach spółki cywilnej, tj. zyski jakie małżonek będący wspólnikiem wypłacił lub pobrał ze spółki cywilnej wejdą do majątku wspólnego małżonków. W konsekwencji tak wypłacone zyski będą ulegały podziałowi w przypadku rozwodu małżonków.

Czy w związku z tym nie należy w ogóle obawiać się o majątek spółki cywilnej w przypadku rozwodu wspólnika?

Możemy wyobrazić sobie sytuację, w której spółka cywilna powstała już po zawarciu małżeństwa przez jednego wspólnika, a jednocześnie na majątek spółki cywilnej dokonane zostały nakłady pieniężne lub niepieniężne z majątku wspólnego małżonków. 

W takim wypadku małżonek nie będący wspólnikiem spółki cywilnej uprawniony jest dochodzić spłaty z części majątku spółki cywilnej, w której uczestniczy drugi małżonek. 

Jeżeli więc po rozwodzie spółka cywilna nadal istnieje ustala się co przypadałoby małżonkowi – wspólnikowi spółki cywilnej, gdyby na dzień ustania wspólności majątkowej małżonków spółka cywilna została rozwiązana. Przy takim „fikcyjnym” rozwiązaniu spółki wylicza się w jakim zakresie z majątku spółki spłacone muszą zostać długi spółki, a w jakim zakresie majątek spółki przypadłby każdemu ze wspólników. Z części, która przypadłaby małżonkowi – wspólnikowi dokonuje się odpowiedniej spłaty drugiego małżonka.

Jak więc wynika z powyższych wyjaśnień – majątek spółki cywilnej, mimo, że stanowi wspólny majątek wspólników, może stać się istotnym elementem przy podziale majątku wspólnego małżonków na skutek rozwodu.

Jeżeli potrzebujesz wsparcia prawnego w sprawach rozwodowych oraz związanymi z nimi sprawami o podział majątku wspólnego – napisz do nas.

Na co dzień radzimy prawnie w Twoich sprawach.